Từ trang sách đến chân trời tri thức

Đọc sách giúp học sinh (HS) mở rộng kiến thức, phát triển tư duy, rèn luyện các kỹ năng và bồi dưỡng nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn bởi đó là kho tàng tri thức của nhân loại. Do vậy, các trường nỗ lực xây dựng và phát triển văn hóa đọc trong HS. Đó không chỉ là nhiệm vụ mà còn góp phần chắp cánh cho các em “bay xa” trên con đường học tập.

Tạo môi trường đọc sách gần gũi

Ở bậc tiểu học, HS đang trong giai đoạn hình thành thói quen và nhân cách. Đây là “thời điểm vàng” để nuôi dưỡng tình yêu sách và xây dựng văn hóa đọc cho các em. Việc đọc sách không chỉ giúp HS tiếp cận tri thức một cách tự nhiên mà còn góp phần phát triển ngôn ngữ, tư duy, khả năng tưởng tượng và cảm xúc. Trường Tiểu học Tân An (TP.Tân An, tỉnh Long An) nỗ lực tạo môi trường đọc sách thân thiện, gần gũi cho HS.

Mỗi đầu năm học, trường phát động phong trào tặng sách cho thư viện trong giáo viên (GV), HS nhằm tăng nguồn sách cho thư viện vừa giúp các em hiểu thêm về giá trị của sách, biết chia sẻ, biết cho đi. GV còn khuyến khích các em mang sách đến lớp trao đổi, cùng đọc với bạn để việc đọc sách trở nên thú vị và thu hút hơn. Các hoạt động đọc sách tại thư viện cũng diễn ra sôi nổi. HS được giới thiệu sách theo chủ đề, chủ điểm hàng tháng. Ngoài đọc sách ở phòng đọc, HS còn đem sách về lớp đọc và đổi sách 1 lần/tuần.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tân An - Trần Thị Thi cho biết: “Hình thành thói quen đọc sách cho HS giúp các em có thêm nhiều bài học hay, ý nghĩa, phát triển ngôn ngữ, viết đúng chính tả,... Nhận thấy hiệu quả từ việc đọc sách, các em sẽ dần yêu thích và hình thành thói quen đọc sách. Ngoài ra, trường phối hợp phụ huynh trong việc nhắc nhở các em đọc sách, kiểm soát nội dung và thời gian xem điện thoại, tivi của HS”.

Lan toả thói quen tốt

Trường THCS Vĩnh Thạnh (huyện Tân Hưng) xem việc phát triển văn hóa đọc trong HS là nhiệm vụ quan trọng. Trường thường xuyên tổ chức các hoạt động để lan tỏa thói quen đọc sách trong HS như tổ chức Ngày hội đọc sách, thi kể chuyện theo sách, góc thư viện mở trong lớp học và các buổi giới thiệu sách mới vào đầu mỗi tuần.

Ngoài ra, GV cũng lồng ghép các hoạt động đọc vào tiết học để HS tiếp cận với sách một cách tự nhiên và hứng thú hơn. Hiệu trưởng Trường THCS Vĩnh Thạnh - Nguyễn Minh Hiệp chia sẻ: “HS ngày nay khá năng động, tò mò và sẵn sàng khám phá cái mới, nếu được hướng dẫn đúng cách thì các em sẽ có được thói quen đọc sách. Hơn nữa, sách ở thư viện trường khá đa dạng với nhiều thể loại khác nhau như truyện tranh, sách khoa học, truyện ngắn, tiểu thuyết thiếu nhi,... phù hợp với nhiều HS.

Tuy nhiên, trường cũng gặp một số khó khăn trong việc phát triển văn hóa đọc ở HS. Nhiều em vẫn còn thói quen sử dụng điện thoại, máy tính bảng nhiều hơn là đọc sách. Ngoài ra, một số em cảm thấy “ngại đọc” vì cho rằng sách khô khan, khó hiểu hoặc chưa tìm được cuốn sách phù hợp với sở thích”.

Nắm rõ những khó khăn, Trường THCS Vĩnh Thạnh thực hiện nhiều giải pháp. Trong giờ sinh hoạt lớp, GV giới thiệu sách hay hoặc tổ chức các cuộc thi liên quan đến sách để các em hứng thú hơn.

Trường còn khuyến khích các em trao đổi sách với nhau bằng cách tặng hoặc cho bạn mượn sách đã đọc; đồng thời, tạo môi trường đọc sách thân thiện bằng cách làm mới không gian thư viện như trang trí góc đọc, tạo khu vực đọc ngoài trời,...

Hưởng ứng Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam lần thứ 4 năm 2025, Trường THCS Vĩnh Thạnh tổ chức Ngày hội đọc sách với nhiều hoạt động như trưng bày sách theo chủ đề, thi kể chuyện, đọc sách theo nhóm, vẽ tranh minh họa nội dung sách yêu thích.

Đặc biệt nhất là hoạt động Bạn giới thiệu sách hay để các em chia sẻ với nhau những cuốn sách bổ ích. Ngoài ra, trường phân công GV hỗ trợ HS tham gia Hội thi Đại sứ văn hóa đọc vòng sơ khảo 2025.

Có thể thấy, xây dựng văn hóa đọc cho HS không chỉ là việc khuyến khích đọc sách mà còn là “gieo” thói quen, để sách trở thành “người bạn đồng hành” trên con đường khám phá tri thức của các em./.