Nửa thế kỷ 'gieo mầm' tri thức

Sau 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Long An và giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), ngành Giáo dục (GD) tỉnh từng bước vươn xa với những đổi mới và phát triển không ngừng, từ đó hun đúc tri thức, bồi đắp tương lai cho các thế hệ học sinh (HS) trên vùng đất 8 chữ vàng “Trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc”

Giai đoạn gian khó nhưng đầy tự hào

Đại thắng mùa Xuân năm 1975 giải phóng miền Nam mở ra một giai đoạn mới cho cách mạng Việt Nam. Cùng với cả nước, GD tỉnh Long An bước sang thời kỳ xây dựng nền GD xã hội chủ nghĩa tại địa phương, phục vụ công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Sau ngày đất nước thống nhất, phần lớn giáo viên (GV), nhân viên ở tất cả các cấp học, ngành học thuộc các cơ sở GD đều được bố trí tiếp tục công tác.

Đến cuối tháng 5/1975, Long An tiếp quản khoảng 307 trường trung học và tiểu học với hơn 3.800 GV; đồng thời, khẩn trương chuẩn bị mọi công tác để tổ chức khai giảng năm học 1975-1976.

Ngày 17/6/1975, Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 221-CT/TW hướng dẫn công tác GD ở miền Nam chỉ rõ: Cần mau chóng đưa GD trở lại bình thường, kết hợp cải tạo nền GD cũ và xây dựng nền GD mới; lấy công tác GD chính trị và xây dựng tổ chức làm nhiệm vụ trung tâm; đẩy mạnh xóa mù chữ cho nhân dân lao động, bổ túc văn hóa cho cán bộ và thanh niên, coi đó là nhiệm vụ cấp thiết số một; phát triển GD phổ thông và mẫu giáo tạo điều kiện thuận lợi cho con em nhân dân được đi học; xây dựng hệ thống các trường sư phạm để đào tạo cán bộ, GV mới; tổ chức lại việc quản lý GD, chuẩn bị cho kế hoạch phát triển lâu dài nền GD xã hội chủ nghĩa thống nhất trong cả nước.

Từ tháng 7/1975, phong trào xóa mù chữ và bổ túc văn hóa được triển khai đồng loạt ở tất cả các huyện, thị xã trên địa bàn tỉnh. Tiểu ban GD tỉnh phối hợp chính quyền các cấp bố trí cán bộ chuyên trách thực hiện công tác xóa mù chữ và bổ túc văn hóa từ tỉnh đến huyện, xã, ấp.

Các trường học được giao nhiệm vụ vừa dạy phổ thông, vừa tham gia xóa mù chữ với phương châm "một hội đồng, hai nhiệm vụ". Từ thành thị đến nông thôn, phong trào bình dân học vụ diễn ra sôi nổi. Chỉ sau 2 tháng phát động chiến dịch (từ đầu tháng 7 đến cuối tháng 8/1975), Long An trở thành “lá cờ đầu” ở các tỉnh phía Nam, có thành tích nổi bật trong xóa nạn mù chữ. Khí thế "diệt giặc dốt" trong những ngày đầu giải phóng đặt nền móng cho thành tựu xóa mù chữ và phổ cập GD ở Long An những năm kế tiếp.

Ngày 19/10/1975, các trường học ở Long An đồng loạt khai giảng năm học đầu tiên sau giải phóng - năm học 1975-1976. Ngay trong năm học này, các trường học được chuyển sang hệ thống GD mới gồm 3 cấp: Cấp 1 (học 5 năm), cấp 2 (học 4 năm) và cấp 3 (học 3 năm).

Đổi mới và phát triển

Được xây dựng nền tảng vững chắc, kế thừa, tiếp nối những thành tựu đáng tự hào, GD và đào tạo tỉnh không ngừng đổi mới và phát triển, góp phần nâng cao dân trí, phát triển nguồn nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, phát triển KT-XH của tỉnh.

Mạng lưới trường, lớp được sắp xếp, củng cố và phát triển hợp lý trên địa bàn tỉnh, tạo điều kiện thuận lợi cũng như cơ hội học tập cho HS. Các trường học được đầu tư, xây mới theo hướng đạt chuẩn quốc gia. Công tác xã hội hóa GD được đẩy mạnh. Các nhà đầu tư quan tâm tài trợ, xây dựng mới nhiều trường học trong tỉnh.

Nổi bật nhất là nguyên Chủ tịch nước - Trương Tấn Sang vận động nhà tài trợ xây dựng mới Trường THPT Hậu Nghĩa, Trường THCS Trương Minh Bạch, Trường THPT Võ Văn Tần (huyện Đức Hòa), Trường THPT Thiên Hộ Dương (thị xã Kiến Tường), Trường THPT Nguyễn Trung Trực - Bến Lức (huyện Bến Lức).

Trường THCS&THPT Nguyễn Thị Một (huyện Cần Giuộc),... Trong đó, Trường THPT Võ Văn Tần được khánh thành ngay dịp khai giảng năm học 2024-2025.

Trường không chỉ khang trang, đáp ứng nhu cầu học tập của HS trên địa bàn mà còn là ngôi trường thứ 2 trong cả nước và là ngôi trường công lập đầu tiên của cả nước đạt chứng nhận công trình chuẩn Xanh EDGE.

Hiệu trưởng Trường THPT Võ Văn Tần - Huỳnh Công Thành cho biết: “Trường THPT Võ Văn Tần được đưa vào hoạt động không chỉ giải quyết tình trạng khó khăn về cơ sở vật chất trước đây mà còn hướng tới mục tiêu xây dựng trường học đạt chuẩn quốc gia, góp phần nâng cao chất lượng GD.

Để tiếp tục phát huy truyền thống hiếu học của quê hương Đức Hòa, trường nỗ lực khai thác hiệu quả thế mạnh về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học hiện có, tất cả đều hướng tới việc phát triển nhà trường”.

Chất lượng GD tỉnh ngày càng được nâng lên. Đặc biệt từ năm 2013, thực hiện Nghị quyết số 29-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Đổi mới căn bản, toàn diện GD và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”, GD và đào tạo tỉnh có thêm những bước tiến mới. Các cơ sở GD luôn quan tâm đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp GD theo hướng hiện đại, phát huy toàn diện về phẩm chất, năng lực, tư duy sáng tạo, tích cực của HS.

Điểm sáng nổi bật trong đổi mới GD là thực hiện Chương trình GD phổ thông 2018 và thay sách giáo khoa mới theo hình thức "cuốn chiếu" ở mỗi cấp học trên phạm vi toàn quốc, áp dụng từ năm học 2020-2021. Đến năm học 2024-2025, HS tất cả các cấp học đều học sách giáo khoa mới.

Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu được xem như ngôi trường “đầu tàu” của tỉnh về chất lượng GD. Trường có đội ngũ GV chất lượng, nhiệt huyết, có kinh nghiệm, đầu vào HS cũng chất lượng, được tuyển chọn từ các trường THCS trong tỉnh.

Phó Hiệu trưởng Trường THPT Chuyên Trần Văn Giàu - Lê Thị Tường Vân cho biết: “Đối với Chương trình GD phổ thông 2018, GV đóng vai trò là người định hướng cho HS. Đầu năm học, GV chủ nhiệm và GV bộ môn sinh hoạt và hướng dẫn HS cách tự nghiên cứu, tự học trong suốt quá trình học tập tại trường.

Các tiết dạy trên lớp, GV thường xuyên tổ chức các hoạt động, trong đó chú trọng cho HS học tập, thực hành theo nhóm để phát huy sự đoàn kết, tinh thần hỗ trợ nhau trong học tập. Đặc biệt, các câu lạc bộ do HS làm chủ nhiệm hoạt động thường xuyên và hiệu quả.

Các em có thể tổ chức các hoạt động theo sự định hướng của GV, góp phần tạo thành thói quen trong việc tự học, tự nghiên cứu. Ngoài ra, nhà trường chú trọng bố trí HS ở nội trú, bán trú theo nhóm HS đang học cùng lớp, ở cùng phòng và môi trường thuận lợi này góp phần không nhỏ trong công tác học nhóm, tự nghiên cứu, tự học của các em”.

Các trường khác cũng không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng GD. Rõ nét nhất là các trường tại vùng sâu, vùng xa, biên giới của tỉnh.

Trường Mầm non Hoa Hồng (huyện Đức Huệ) tổ chức cho trẻ làm quen với tiếng Anh từ đầu năm học 2024- 2025 vào các buổi chiều, sau khi kết thúc hoạt động chính khóa.

“Đây là hoạt động mới giúp trẻ được giao tiếp bằng 2 thứ tiếng. Trẻ vừa học, vừa được thao tác bằng các trò chơi nên rất hứng thú tham gia các hoạt động do GV tổ chức. Từ đó, trẻ phát triển ngôn ngữ tự nhiên, kích thích tư duy phát triển ngày càng linh hoạt, xử lý nhiều tình huống trong khoảng thời gian ngắn, mở ra nhiều hướng suy nghĩ và tăng khả năng giải quyết vấn đề. Đặc biệt, với địa bàn vùng sâu, hoạt động này càng nhận được sự ủng hộ của nhiều phụ huynh vì nhận thức xu thế hội nhập hiện nay, tiếng Anh là ngôn ngữ, phương tiện hữu ích nên chú trọng cho trẻ làm quen để dễ dàng tiếp thu những kiến thức mới một cách tự nhiên” - Hiệu trưởng Trường Mầm non Hoa Hồng - Nguyễn Thị Thu Cúc nói.

Trải qua nửa thế kỷ với biết bao thăng trầm và nỗ lực không ngừng, ngành GD và Đào tạo tỉnh có những bước tiến đáng tự hào.

Sự quan tâm đầu tư cơ sở vật chất, những đổi mới về tư duy, phương pháp không chỉ giúp nâng cao chất lượng dạy và học mà còn góp phần tạo dựng một thế hệ HS năng động, bản lĩnh, hội nhập./.