Ngành Nông nghiệp và Môi trường vượt khó, xuất khẩu lần đầu tiên vượt mốc 70 tỉ USD

Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, bộ, ngành, đối tác quốc tế, doanh nghiệp.

Hội nghị được tổ chức theo hình thức trực tiếp và trực tuyến với 34 điểm cầu tại các địa phương trên cả nước. Tại điểm cầu tỉnh Tây Ninh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Minh Lâm tham dự.  

Năm 2025, ngành Nông nghiệp và Môi trường triển khai nhiệm vụ trong bối cảnh đặc biệt khó khăn: Tác động của chiến tranh thương mại, chính sách thuế đối ứng của Hoa Kỳ; cả hệ thống chính trị thực hiện chủ trương đổi mới, sắp xếp tinh gọn bộ máy; thời tiết diễn biến cực đoan với tình trạng “bão chồng bão, lũ chồng lũ”.

Trong điều kiện đó, với phương châm “Kỷ cương trách nhiệm, chủ động kịp thời, tinh gọn hiệu quả, tăng tốc bứt phá”, toàn ngành đạt được nhiều kết quả quan trọng. Giá trị gia tăng khu vực nông, lâm, thủy sản ước tăng 3,7 - 3,92%, cơ bản đạt mục tiêu đề ra. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản ước đạt 70,09 tỉ USD, tăng 12% và là mức cao nhất từ trước đến nay, vượt xa mục tiêu 65 tỉ USD. Xuất siêu đạt khoảng 20,7 tỉ USD, tăng 16,8%.

Trong bối cảnh thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, toàn ngành nhanh chóng ổn định tổ chức, bảo đảm hoạt động thông suốt, không làm gián đoạn sản xuất, kinh doanh và đời sống Nhân dân. Bộ Nông nghiệp và Môi trường giảm 25/55 đầu mối, tương ứng giảm 45,45%; giảm 19/78 đơn vị sự nghiệp trực thuộc. Các địa phương cơ bản hoàn thành việc kiện toàn tổ chức ngành, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước trong giai đoạn mới.

Công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế tiếp tục là điểm sáng của ngành. Năm 2025, Bộ ban hành 110 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 2 luật và 20 nghị định; xử lý 34/48 “điểm nghẽn” do quy định pháp luật, cắt giảm 208 điều kiện kinh doanh và 73 thủ tục hành chính, tạo môi trường thuận lợi hơn cho người dân và doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh.

Trong lĩnh vực sản xuất, ngành Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục chuyển mạnh từ tư duy sản xuất sang tư duy kinh tế nông nghiệp, gắn tăng trưởng với phát triển xanh và bền vững. Tổng sản lượng thủy sản đạt khoảng 9,95 triệu tấn; sản lượng thịt các loại khoảng 8,6 triệu tấn; tỷ lệ che phủ rừng duy trì trên 42%.

Đề án phát triển 1 triệu hécta lúa chất lượng cao, phát thải thấp Vùng Đồng bằng sông Cửu Long được triển khai vượt kế hoạch với hơn 312.000ha, góp phần giảm chi phí đầu vào, tiết kiệm nước tưới, giảm phát thải khí nhà kính và nâng cao thu nhập cho nông dân.

Công nghiệp chế biến nông, lâm, thủy sản tiếp tục phát triển theo hướng hiện đại, gắn với thị trường. Đến năm 2025, cả nước có gần 8.000 cơ sở chế biến quy mô công nghiệp, tổng công suất khoảng 160 triệu tấn nguyên liệu mỗi năm; tỷ trọng sản phẩm chế biến sâu tăng từ khoảng 20% (năm 2020) lên trên 30%, góp phần nâng cao giá trị gia tăng và sức cạnh tranh của nông sản Việt Nam.

Công tác mở cửa thị trường và xúc tiến thương mại được triển khai chủ động, linh hoạt. Toàn ngành duy trì 10 nhóm hàng xuất khẩu trên 1 tỉ USD, trong đó có 3 nhóm đạt trên 8 tỉ USD là gỗ, cà phê và rau quả, tiếp tục khẳng định vị thế của nông sản Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Các chương trình xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo và bảo đảm an sinh xã hội được triển khai đồng bộ. Công tác quản lý, sử dụng tài nguyên đất, nước ngày càng hiệu quả; bảo vệ môi trường nước, không khí và xử lý chất thải rắn sinh hoạt được đẩy mạnh; công tác dự báo, cảnh báo thiên tai và quản lý đê điều từng bước được nâng cao.

Hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế chuyển từ “mở rộng quan hệ, tranh thủ dự án” sang chủ động thiết kế khuôn khổ hợp tác, dẫn dắt sáng kiến, gắn chặt với các mục tiêu chiến lược về an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, chuyển đổi xanh, giảm phát thải và phát triển kinh tế tuần hoàn.

Cùng với đó, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số tiếp tục được xác định là động lực quan trọng của ngành. Các nhiệm vụ trọng tâm giai đoạn 2021-2025 được triển khai đồng bộ, tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững; tổng vốn đầu tư cho khoa học và công nghệ đạt hơn 4.687 tỉ đồng, nhiều giống cây trồng, vật nuôi và tiến bộ kỹ thuật được ứng dụng vào thực tiễn sản xuất. Công tác chuyển đổi số được đẩy mạnh với việc hoàn thành các nhiệm vụ theo Nghị quyết số 57-NQ/TW và Đề án 06 của Chính phủ, từng bước chuyển từ “làm việc trên giấy” sang “làm việc trên dữ liệu”.

Tại hội nghị, các bộ, ngành và địa phương và cộng đồng doanh nghiệp thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, phát triển nông nghiệp đa giá trị và khai thác hiệu quả các nguồn lực phục vụ phát triển kinh tế - xã hội. 

Phát biểu chỉ đạo tại hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá rất cao những nỗ lực và kết quả mà ngành Nông nghiệp và Môi trường đạt được trong năm 2025. Đây là những kết quả thực chất, thể hiện tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh, trí tuệ và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp, các địa phương và đặc biệt là nông dân.

Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh mối quan hệ nông nghiệp - nông thôn - nông dân là mối quan hệ hữu cơ, xuyên suốt; mọi chính sách phải lấy người dân làm trung tâm, làm chủ thể và là mục tiêu cuối cùng. Thời gian tới, ngành tiếp tục cơ cấu lại sản xuất, phát triển sản phẩm chủ lực quốc gia, gắn với xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý và truy xuất nguồn gốc; đẩy mạnh công nghiệp chế biến; tăng cường liên kết giữa "5 nhà" là Nhà nông - Nhà nước - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp - Nhà băng; mở rộng thị trường trong nước và quốc tế, nâng cao giá trị thương hiệu nông sản Việt Nam.

Đối với lĩnh vực môi trường và tài nguyên, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu công tác bảo vệ môi trường phải mang tính liên vùng, liên tỉnh; quản lý tài nguyên theo hướng bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu, chủ động phòng chống và giảm nhẹ thiên tai. Đồng thời, việc xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, tài nguyên phải bảo đảm “đúng, đủ, sạch, sống”, phục vụ hiệu quả công tác quản lý, điều hành và phát triển.

Thủ tướng Chính phủ cũng gợi mở, thời gian tới, ngành Nông nghiệp và Môi trường không chỉ xuất khẩu sản phẩm nông, lâm, thủy sản, mà cần đẩy mạnh xuất khẩu nông nghiệp Việt Nam ra thế giới, đặc biệt mở rộng thị trường sang khu vực châu Phi.

Trước những thách thức lớn như biến đổi khí hậu ngày càng khốc liệt và yêu cầu phát triển bền vững trong giai đoạn tới, Thủ tướng Chính phủ đề nghị ngành Nông nghiệp và Môi trường tập trung 6 nội dung trọng tâm: Bộ máy tinh gọn; thể chế đột phá; chuyển đổi xanh, chuyển đổi số; phát triển “tam nông”; khơi thông nguồn lực tài nguyên; đẩy mạnh khoa học - công nghệ.

Bên cạnh đó, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đặc biệt yêu cầu ngành Nông nghiệp và Môi trường quan tâm phát triển các doanh nghiệp nông nghiệp, nhất là doanh nghiệp lớn, đóng vai trò dẫn dắt, hình thành chuỗi giá trị, lan tỏa công nghệ, tiêu chuẩn và thị trường. Thủ tướng nhấn mạnh cần có cơ chế, chính sách đủ mạnh để khuyến khích khởi nghiệp nông nghiệp, thu hút thế hệ trẻ, đội ngũ trí thức, kỹ sư, doanh nhân trẻ tham gia lĩnh vực nông nghiệp - môi trường./.