'Bảo tàng' kỷ vật chiến tranh của người cựu chiến binh - Báo và phát thanh, truyền hình Tây Ninh

Tải ứng dụng

Tây Ninh, 30°C/27°C - 33°C

Thứ 4, 31/12/2025 05:05 [(GMT +7)]

'Bảo tàng' kỷ vật chiến tranh của người cựu chiến binh

Thứ 3, 23/12/2025 | 17:01:37 [GMT +7] A A

Sự khốc liệt của cuộc chiến và nghĩa tình đồng đội khiến những cựu chiến binh luôn trân trọng, nâng niu từng kỷ niệm, nhất là những kỷ vật của một thời hoa lửa.

50 năm đã trôi qua, kể từ ngày đất nước thống nhất. Nhưng với những người từng kinh qua các cuộc chiến, có những chuyện vẫn còn in hằn trong tâm trí, tưởng chừng như mới hôm qua. Sự khốc liệt của cuộc chiến và nghĩa tình đồng đội khiến những cựu chiến binh luôn trân trọng, nâng niu từng kỷ niệm, nhất là những kỷ vật của một thời hoa lửa.

Cựu chiến binh Trần Ngọc với lá cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam

Chúng tôi đến thăm gia đình cựu chiến binh Trần Ngọc vào những ngày trung tuần tháng 12, nhân kỷ niệm 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam 22/12. Ngoài nhà ở, cựu chiến binh Trần Ngọc (SN 1959, ngụ khu phố 20, phường Tân Ninh, tỉnh Tây Ninh) còn xây thêm 5 căn phòng khác, mỗi căn rộng khoảng 25m² trưng bày hơn 800 kỷ vật trong kháng chiến mà ông dày công sưu tầm và sắp đặt ngăn nắp, hệ thống theo từng nhóm chủ đề: Quân trang (quần áo, ba lô, giày, dép cao su,…); quân dụng và các vật dụng phục vụ công tác hậu cần như xoong nồi, chén sắt, cà mèn, bình tông đựng nước, có cả những cái xẻng, cuốc chim, dao găm,… Tất cả đều được cất trang trọng trong các tủ kính.

Để bộ sưu tập thêm phong phú, không chỉ sưu tầm những kỷ vật của bộ đội ta, ông còn sưu tầm cả những vật dụng của quân đội Mỹ như thẻ bài, ăng go, ba lô, dây nịt, giày đinh, nón sắt,… Ngoài ra, ông còn sưu tầm máy chụp hình, điện thoại để bàn từ các thời kỳ.

Ông Ngọc kể, mình sinh ra và lớn lên tại một vùng quê của xã Gia Hưng, huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình (cũ), nay là xã Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình. Năm 1978, sau khi tốt nghiệp THPT, chàng trai Trần Ngọc cùng với thanh niên trong làng xung phong lên đường nhập ngũ và tham gia chiến đấu bảo vệ biên giới phía Bắc.

Năm 1979, ông được cử đi học Trường sĩ quan Chỉ huy công binh tại Bình Dương, nay là Đại học Ngô Quyền. Năm 1982 ra trường, ông được điều về E548 công binh thuộc Mặt trận 479 tham gia nghĩa vụ quốc tế tại Campuchia. Đến năm 1989, ông về công tác tại Tỉnh đội Tây Ninh và đến năm 2015 nghỉ hưu với quân hàm Thượng tá.

Vốn là lính công binh, từng tham gia các trận đánh lớn, nhỏ trong chiến đấu và tham gia nghĩa vụ quốc tế Campuchia, ông hiểu rõ giá trị tinh thần của những kỷ vật thời chiến nên lưu giữ nhằm nhắc nhở thế hệ sau không quên một thời hào hùng của dân tộc.

Những kỷ vật chiến tranh mà ông Trần Ngọc sưu tầm tại “bảo tàng” gia đình

Nghĩ là làm, ông bắt đầu sưu tầm kỷ vật chiến tranh từ năm 1985. Hành trình tìm các kỷ vật của ông cũng không ít gian nan. Mỗi kỷ vật là một hành trình, một câu chuyện vui, buồn. Ông nhớ lại, hằng tháng, vào những ngày nghỉ, ông trích một phần tiền lương hưu rong ruổi khắp các địa bàn trong tỉnh và các địa phương lân cận như Bình Phước, Bình Dương, Đồng Nai, Long An, Đồng Tháp… để sưu tầm hiện vật.

Sau mỗi chuyến đi, ông mang về khi thì chiếc nón cối, lúc là chiếc nón tai bèo đã bạc màu qua năm tháng; hay chiếc ba lô, bi dông đựng nước đã tróc hết sơn. Có kỷ vật được bà con tặng. Có những kỷ vật mua lại từ người dân.

Hễ có người chỉ chỗ là ông tranh thủ đến ngay, nhiều khi phải năn nỉ mãi người ta mới chia lại để ông mang về trưng bày. Nhiều đồng chí, đồng đội thậm chí còn đem hiện vật tới tặng, dù ở rất xa. Trong đó, có cả những vật rất quý như lá cờ Giải phóng, cờ Mặt trận Dân tộc giải phóng Miền Nam Việt Nam, cờ đỏ búa liềm và những tấm Huy hiệu Dũng sĩ Quyết thắng, Huy hiệu Dũng sĩ diệt Mỹ, diệt xe cơ giới, diệt máy bay, phá ấp chiến lược.

Ông Ngọc còn nhớ như in chuyện một cựu chiến binh của Tiểu đoàn 14 Tây Ninh tặng lá cờ Đảng với lời dặn dò phải lưu giữ cẩn thận vì đó là kỷ vật thiêng liêng, ghi dấu của một thời máu lửa của một thế hệ không tiếc thân mình, hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc.

Người cựu chiến binh chia sẻ: “Những năm kinh tế còn khó khăn, thấy tôi trích một phần tiền lương hưu đi mua hết món đồ này đến món đồ khác đem về để đầy nhà, bà xã rất bực mình, nhiều lúc còn càm ràm. Nhưng khi tôi giải thích kỷ vật gắn với chuyện chiến trường, dần dà, bà xã thấu hiểu và ủng hộ”.

Lá cờ đỏ búa liềm từng tổ chức kết nạp cho các đảng viên mới trong chiến trường khói lửa được một cán bộ lão thành cách mạng giữ gìn, đem đến trao tặng cho cựu chiến binh Trần Ngọc

Để bảo quản tốt những kỷ vật, đều đặn, ông cùng vợ dành thời gian lau chùi, vệ sinh sạch sẽ. Ngoài ra, ông còn trang bị hệ thống đèn chiếu sáng, máy hút bụi và theo dõi hiện trạng của từng hiện vật để có cách bảo vệ lâu dài.

Ông mong rằng, trong tương lai có thể sắp xếp lại các hiện vật một cách hệ thống, chuyên nghiệp hơn để mọi người, nhất là những người trẻ có thể dễ dàng theo dõi, từ đó lan toả tình yêu quê hương, đất nước, hiểu thêm về quá khứ hào hùng của dân tộc. Ông cũng mong muốn “bảo tàng nhỏ”- báu vật của gia đình sẽ trở thành “địa chỉ đỏ” phát huy hiệu quả trong việc giáo dục truyền thống cho các thế hệ hôm nay và mai sau.

Ở tuổi 66, đôi chân của cựu chiến binh, thương binh Trần Ngọc vẫn chưa muốn nghỉ ngơi. Vừa làm tròn trách nhiệm của một hội viên Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ Việt Nam, ông vừa gương mẫu, đi đầu trong các phong trào thi đua yêu nước của địa phương nơi mình sinh sống với tác phong nhanh nhẹn, giản dị của một người lính Cụ Hồ./.

Tố Tuấn - Hà Quang